Tuesday, September 2, 2014

Ömür boyu tutsaklık zihinsel mi?

Genel olarak feminist kuramda karşılaşılan ve kadının iş hayatında sadece belli bir noktaya kadar yükselebilmesine ve buradan ilerisine gidebilmek için ise karar verme yetisine sahip birtakım otoritelerin bilinçli/bilinçsiz düzenlemeleri sonucu engellerle karşılaşmalarını ifade eden bu terim esasında hayatın her alanında karşımıza çıkmaktadır. 

Yasal olarak bakıldığında herkes eşit, herkes her şeyi yapabilir durumda öyle değil mi? Peki ya gerçekte de bu şekilde mi durumlar? İster istemez hepimize öğretilmiş engeller var, kapasitemiz her ne kadar yetebilecek durumda olsa da belki de hiçbirimiz bazı isteklerimizi zorlamıyoruz. Aksiyona dökemiyoruz. 

Buna dair bir deney var. Bilim adamları pirelerin farklı yükseklikte zıpladıklarını görüp birkaçını toplayıp 30 cm yüksekliğinde cam bir fanusa koyarlar. Metal zemini ısıtırlar. Sıcaktan rahatsız olan pireler kaçmak için zıplamaya başlar. Ama kafalarını cama vurarak geri düşerler. Zemin iyice rahatsız ettiğinden tekrar zıplarlar. Camın ne olduğunu bilmediklerinden kendilerine engel olan şeyi bilmemektedirler. Bu şekilde zıplaya zıplaya en sonunda 30 cm'den fazla zıplamamayı öğrenirler. Sonrasında cam tavan kaldırıldığında pirelerin hiçbirinin 30 cm'den yukarı zıplamadıkları görülür. Artık daha yükseğe zıplama imkanları vardır, fakat hiçbiri bunu denemez bile. Artık sınırlarının dışına çıkamaz durumdadırlar, engel artık tamamen zihinlerindedir. Kafalarının içindeki bu engel oradan kaçıp kurtulmalarına engel olur. Ömür boyu kendi oluşturduğun engellerin tutsağı olmak da bu olsa gerek.  


No comments:

Post a Comment